‘Het verzet met de kwast’
Sinds 1985 siert een muurschildering de wand van de sportzaal op de hoek Doelenplein/Gedempte Voldersgracht. Wat veel mensen niet weten is dat het een hommage is aan Amnesty International. Zaterdag 14 mei werd tijdens de Vijfhoekkunstroute dit werk van ‘Haarlemse muralisten’ aan de vergetelheid onttrokken. Doelenplein-bewoner Inge Crul: “Opdat we weten en niet vergeten.”
Die revival kwam er dankzij Inge Crul, Haarlems Fietsstad en de Haarlemse kunstenaars die de ‘mural’ gemaakt hebben. Ze vonden dat de door de komst van de buurtfietsenstalling verdwenen tekst ‘Amnesty International 1985’ terug moest komen.
‘The making of’ in buurtfietsenstalling
Inge Crul: “De schildering is gemaakt door Roland Ruseler, Erik Prins, Jan Willem Post en Gaby Duarte, een Chileense vluchteling.
We vonden dat er een bord moest komen waarop voorbijgangers kunnen lezen wat hier is gemaakt, door wie en waarom.” Inge ging in conclaaf met Rob Haverkamp, die namens Haarlem Fietsstad de buurtstalling opzette. Haverkamp: “We hebben Piet Zwaanswijk gevraagd om op de achterwand van de pas geopende buurtstalling een ‘the making of’ te maken. Daarop zijn de vier kunstenaars in actie te zien.”
Jongste politiek gevangene
Het balletje was gaan rollen toen Ronald Ruseler een aantal maanden terug een foto van de muur op Facebook zette. Ruseler: “Muurschilderingen hadden en hebben in in Zuid-Amerika een opvoedende funktie. Ouders worden aangespoord hun kinderen naar school te sturen. Toen dictator Pinochet in 1973 in Chili met geweld de macht overnam, kregen de murals een politieke lading. Gaby die hoorde bij de marxistische ‘Brigada Romana Parra’ werd opgepakt en was de jongste politiek gevangene. Hij wist te ontsnappen en werd in Europa opgevangen door Amnesty International. In Parijs ontmoette hij zijn vader!”
Verzet met de kwast
Het onderschrift ‘Amnesty International 1985’ was grijs geschilderd tijdens de bouw van fietsenstalling. Die tekst werd zaterdag aangebracht door de drie Haarlemse kunstenaars. Ruseler legde de grote groep aanwezigen eerst uit wat ‘het verzet met de kwast’ uitbeeldde. Gaby had een bang jongetje geschilderd, dat zijn handen voor zijn ogen slaat. Evert Prins iemand die zijn hand voor zijn mond slaat en Jan Willem Post iemand die gemarteld wordt.
De Filistijnen
De actie kreeg een extra lading door het optreden van PM Delefre en de Filistijnen. PM Delefre zong: "Iedereen hier leeft in vrijheid, maar 't is niet wat het lijkt. Dikke kans dat jouw naam boven een lijst van dissidenten prijkt. Activisten op een rij, strijders voor de mensen-rechten. Wanneer komen ze ooit vrij?'. “Mensenrechten zijn van iedereen, Amesty is van iedereen,” zei Ton Moolenaar, voorzitter van de Haarlemse afdeling. “U kunt ons steunen door een uur per week vrijwilliger te worden."
Tekst: Willem Brand, mei 2022
Kijk voor meer foto's van de actie op onze Facebook pagina en lees het artikel op Spaarnestroom voor meer achtergrond informatie over de muurschildering.